Richtlijnen goede voeding 2022

Richtlijnen goede voeding anno 2022

De nieuwe richtlijnen goede voeding worden ieder jaar geüpdatet. Wie bepaalt wat deze richtlijnen zijn? Wat verandert er in het advies voor mij? Hoe kan ik dit praktisch toepassen in mijn eigen leven? En wat mag ik eigenlijk nog wel eten?

Het zijn zomaar een aantal vragen die ik als diëtist in Leeuwarden op mijn spreekuur hoor, nadat er in het nieuws verscheen dat de Gezondheidsraad een advies had uitgebracht aan de minister van Volksgezondheid. De media pikt dit soort berichten natuurlijk snel op, en licht de ‘highlights’ er uit. Vlees zou bijvoorbeeld uiterst kankerverwekkend zijn. En vertelde Annechien Steenhuizen niet in het NOS journaal dat je maar maximaal 3 boterhammen per dag mocht eten?

Kranten, tijdschriften, maar helaas ook het acht uur journaal zoeken interessante feiten die mensen laten schrikken. Wanneer je als krantenkop leest dat vlees kankerverwekkend zou zijn, dan wil je daar meer over weten en koop je deze krant, nietwaar? Omdat een krant graag wil dat er veel exemplaren verkocht worden, dikken ze de informatie graag wat aan. Of ze maken het erger, zoals bij de relatie vlees en kanker. Diëtisten weten al lang dat je van te veel rood en bewerkt vlees dikke darm kanker kunt krijgen. Daarom is ons advies: eet dit met mate. Kies eens voor een vleesvervanger of een vegetarische maaltijd met noten of tofu.

Minimaal of maximaal 3 sneetjes brood?

En wat betreft het brood verhaal, in de adviezen stond dat je minimaal 3 sneetjes volkorenbrood zou moeten eten. Annechien maakte hier van ‘maximaal 3 sneetjes brood’, wat onjuist is. Helaas blijft zo’n boodschap in het journaal wel erg hangen, in een maatschappij die toch al bang voor brood is (mijn opa zei dan: ‘dit is koren op hun molen’, en die uitdrukking past precies in dit verhaal).

De Gezondheidsraad

Maar wie bepaalt nu eigenlijk wat we moeten eten, wie is de Gezondheidsraad eigenlijk? De Gezondheidsraad bestaat uit deskundigen uit de wetenschap en gezondheidszorg. Zij hebben alle wetenschappelijk onderzoek naar voeding en gezondheid van de laatste decennia doorgespit, op een systematische manier. Voor de richtlijnen is er gezocht naar het effect van voeding op tien ziekten. Daarnaast is ook duurzaamheid een aspect waar rekening mee wordt gehouden. Hierdoor is bijvoorbeeld het advies om 2 keer per week vis te eten afgezwakt naar één keer per week, omdat dit ecologisch minder belastend is.

Adviezen gezonde voeding

De adviezen zouden er dus voor moeten zorgen dat we gezond blijven, en dat willen we natuurlijk allemaal. Hier in het kort de feiten op een rijtje:

Eet minimaal 3 snee volkorenbrood per dag, om voldoende vezels binnen te krijgen. Wat mij betreft is dit nog wel wat aan de lage kant, maar wanneer je er bijvoorbeeld ook havermout bij eet, krijg je daar ook weer vezels uit binnen. Ook kan havermout zorgen voor een daling van het cholesterolgehalte. Naast het eten van voldoende brood zullen de graanproducten ook volkoren van aard moeten zijn, zoals bijvoorbeeld volkorenpasta.

Kies vaker voor plantaardig voedsel dan dierlijk voedsel. Daarmee bedoelen we dat de consumptie van bepaalde vleessoorten verminderd zal moeten worden. Denk bijvoorbeeld aan vet  en bewerkt vlees, zoals worst. Eet dit met mate. Vlees levert ook gezonde voedingsstoffen zoals vitamine B12, het is dus niet nodig om vlees te schrappen.

Groente en fruit

Groente en fruit blijven nog steeds een punt van aandacht, omdat veel Nederlanders de aanbeveling van 200 gram groente en 2 porties fruit per dag niet halen. Al geruime tijd weten we dat het gebruik van keukenzout moet worden geminderd tot 6 gram per dag. Harde vetten moeten worden vervangen door vloeibare vetten, zoals olijfolie, wat beter is voor je hart en vaten.

Qua drinken wordt geadviseerd om zo min mogelijk suikerhoudende dranken te gebruiken zoals frisdrank en vruchtensap. Ook alcohol is beter om te laten staan. Wat wel geschikt is om te drinken is thee, dit zou de bloeddruk verlagen. Ook koffie kunt u blijven drinken, maar dan wel gefilterd, want de ongefilterde koffie verhoogt het cholesterol. Verder blijft water drinken natuurlijk altijd van belang. Ook melkproducten kunt u gewoon blijven gebruiken.

Tot zover niks nieuws onder de zon, als diëtist zijnde weet je dit al, omdat je je adviezen baseert op de huidige wetenschappelijke kennis. De schijf van vijf die we gebruiken is wel wat aangepast.

Peulvruchten

Nieuw is het feit dat peulvrucht gebruik wekelijks wordt aangeraden. De meeste Nederlanders eten vrijwel nooit peulvruchten, dus dat zal even wennen zijn. Doperwten en sperziebonen zijn overigens geen peulvruchten maar groenten. Kies bijvoorbeeld voor bonen, linzen of kikkererwten om zo het LDL-cholesterol te laten dalen. Ook een handje ongezouten noten helpt om dit slechte cholesterol te laten dalen. Denk bijvoorbeeld aan 4-5 walnoten per dag. Variatie is altijd goed. Pinda’s zijn overigens geen noten maar peulvruchten. Let er wel op dat noten erg calorierijk zijn.

Iemand met overgewicht zal dus minder noten moeten eten om niet te veel calorieën binnen te krijgen. Zo ziet u maar weet dat richtlijnen algemeen zijn en gelden voor de grote massa. Het is goed dat ze er zijn, om rekening mee te houden als consument. Als diëtist kijken we echter altijd naar het totaalplaatje van energie-inname en eventuele andere factoren, bijvoorbeeld ziekten zoals diabetes.

Wilt u een persoonlijk advies, vraag dan altijd een diëtist om dit voor u samen te stellen.